-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
Karıştırılan Kavramlar: GNU Linux UNIX Nedir?
Birçok kaynakta Linux’un, GNU/Linux olarak geçmekte olduğunu fark etmişsinizdir. Evet, Linux çoğu durumda GNU/Linux olarak geçmektedir. GNU/Linux olarak adlandırılmasının altında yatan bir sebep var elbette. Aslında pek çok kişi “Linux” diyerek hata yapıyor. Doğru adlandırma olarak GNU/Linux demek daha doğru. İlk olarak GNU kavramını açıklayalım. GNU, günümüzde halen devam etmekte olan özgür yazılım projesidir. İlk olarak Richard Stallman tarafından 1978 yılında geliştirilmeye başlanmıştır. Richard Stallman 1983 yılında ise UNIX sistemi için çalışmalara başlamış, 1992 yılında GNU/Linux dünyaya duyurulmuştur. Richard Stallman GNU Projesi ve Özgür Yazılım Vakfı‘nın kurucusudur. Bir özgür yazılım projesi olan GNU, Linux’un çıkış amacının özgürlük felsefesi olması sebebiyle kesişmiştir. Linux, GNU lisansı altında özgürce dağıtılıp değiştirilebilmektedir. Bu sebepten ötürü Linux’u, GNU/Linux olarak adlandırmak en doğrusudur.
Linux; açık kaynak kodlu, özgür, güvenli ve ücretsiz bir işletim sistemi çekirdeğidir. Linus Torvalds tarafından, ilk olarak 1991 yılında geliştirilmeye başlanmıştır. Çekirdeğin kaynak kodları, GNU lisansı altında paylaşıldığı için GNU/Linux olarak geçmektedir. Linux, bir işletim sistemi çekirdeği olduğundan , bu çekirdeği kullanıcıların kullanabileceği hale yani işletim sistemi haline getiren, Linux dağıtımlarıdır. Özgür yazılım felsefesini savunan Linux, bu yüzden ücretsizdir. Ayrıca Linux ortamında indireceğiniz her program için lisans ücreti ödemezsiniz. Linux bugün birçok platformda kullanılmaktadır. Masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarda, sunucularda(sunucu dünyada oldukça popüler), süper bilgisayarlarda, mobil cihazlarda kullanılmakta ve tercih edilmektedir. Öyle ki; Microsoft şirketi dahi Windows ürünlerini oluşturma sürecinde Linux kullanmaktadır.
UNIX’i anlatmadan geçmek olmazdı. Unix, pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı test edilmiş bir işletim sistemidir. Çok kullanıcısı olan Unix ile Linux aynı şeyler değildir. Linux, Unix’in bir türevidir. Linux dışında birçok işletim sistemi de Unix’in türevidir. Unix’i ne olduğu ile ilgili daha geniş bilgiye Buraya tıklayarak ilgili makalemizden ulaşabilirsiniz.
Linux’u açıkladığımız bölümde, Linux’un bir işeletim sistemi çekirdeği olduğunu ve işletim sistemi haline getirenlerin Linux dağıtımları olduğundan bahsetmiştirk. Linux dağıtımları, Linux çekirdeğini alarak çeşitli düznlemeler ile işletim sistemi haline gelir ve bu sistemlere Linux dağıtımları denmektedir. Bir liste halinde aşağıda Linux dağıtımlarını görebilirsiniz.
1- Ubuntu 2- Debian 3- Fedora 4- Kali Linux 5- CentOS 6- Mint 7- Pardus(Milli işletim sistemimiz olmazsa olmazdı)
Günümüzde birçok Linux dağıtımı, işletim sistemi bulunmakla birlikte, listede verdiğimiz dağıtımlar dışında birçok Linux dağıtımı da bulunmaktadır ve bu liste epey uzamaktadır çünkü bazı ülkelerin kendi milli dağıtımları ve bazı şirketlerin kendi dağıtımları vardır.
GNU/Linux kavramını bildiğinize göre bu soruyu cevaplayabileceğinizi düşünüyorum. Cevaplandıramadıysanız üzülmeyin, aşağıda liste halinde cevaplardan bazılarını görebilirsiniz.
1- Özgür yazılım felsefesine sahip olması ve özgür yazlımı desteklemesi 2- Ücretsiz olması 3- Hızlı olması 4- Güvenli olması 5- Yazılımları tek tıkla güncellemesi 6- Pratik program kurulumları Bu liste uzar gider. Ben altı madde ile açıkladım, siz eklemeler yapabilirsiniz.
Buradaki amacım, iki işletim sistemini kıyaslamak değil, iki işletim sistemi arasındaki farkları vererek Linux dünyasına biraz aşina olmanız.
1- Linux ve Windows arasındaki en temel fark, dosya yapısıdır. Windows’ta C sürücüsü gibi ögeleri Linux’ta bulamazsınız. Bunu yerine tek bir dosya ağacı ve bu ağaca bağlı olan sürücüleri göreceksiniz.
2- Bir diğer fark ise paket yöneticisi… Windows’ta internet üzerinden programın ilgili setup dosyasını yükleyerek program kurarken Linux’ta farklı yöntemlerle program kurulduğunu göreceksiniz.
3- Windows, masaüstü ortamını değiştirmeye izin vermezken Linux masaüstü ortamını istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. Nasıl değiştirebileceğini öğrenmek için Buraya tıklayarak ilgili makalemize gidebilirsiniz.
4- Linux ve Windows arasındaki en temel fark dosya yapısıdır desem de aslında en önemli fark komut satırıdır. Linux ortamında komut satırından bilgisayarı yönetebilirken Windows’un komut satırında yapabileceğiniz şeyler sınırlıdır. Komut satırını biraz daha açmak gerekirse; bilgisayardaki istisnasız her türlü işlemin sadece klavyeden girilen komutlarla yapıldığı bir ekrandır. Windows ise size sadece bazı işlemleri yapabileceğiniz bir arayüz sunar.
5- Linux’un ücretsiz olup Windows’un ise lisans ücretinin olmasıdır. Ayrıca Linux’ta yüklediğiniz her program ücretsizken Windows’ta yüklediğiniz bazı programlar için lisans ücreti istenebilir.
6- Maddelere bir ekstra ekleyerek diyelim ki Windows’ta nefret ettiğiniz mavi ekran hatasını Linux’ta asla almazsınız. Linux sistemler, büyük hatalar yapılmadıkça çökmez. Bu yüzden sunucularda Linux tabanlı işletim sistemleri kullanılmaktadır.
Bu farklar, Windows ve Linux arasındaki farklardan sadece birkaç tanesidir.
Linux Başlığı Altındaki İçerikler